بیمه ثالث اتومبیل
بیمه شخص ثالث یکی از مهم ترین بیمه‌ها در کشور است که هدف اصلی آن حمایت از اشخاص ثالث در صورت وقوع حوادث ناشی از مسئولیت دیگران است. این نوع بیمه به ویژه در حوزه جاده ها و وسایل نقلیه موتوری کاربرد گسترده ای دارد و به منظور جبران خسارات مالی و جانی که ممکن است به افراد یا اموال دیگران وارد شود، طراحی شده است.
در بسیاری از کشورها مانند کشور ما، داشتن بیمه شخص ثالث برای تمامی وسایل نقلیه الزامی است و این مسئله باعث می شود تا اطمینان بیشتری در مورد رویارویی با حوادث غیر مترقبه فراهم شود.
سوالات متداول
در خصوص بیمه ثالث
در بیمه نامه شخص ثالث، شخص ثالث به فرد یا اشخاصی گفته می شود که در یک حادثه رانندگی دچار آسیب مالی یا جانی شده اند، اما جز طرفین بیمه نامه (بیمه گزار و بیمه گر) نیستند. به طور کلی، در این گونه بیمه نامه ها، سه طرف دخیل هستند:
بیمه گزار (معمولا مالک وسیله نقلیه): این شخص بیمه نامه را خریداری و حق بیمه را پرداخت می کند.
بیمه گر (شرکت بیمه): این طرف متعهد به پرداخت غرامت به شخص ثالث در صورت وقوع حادثه است.
شخص ثالث (فرد زیان دیده): این فرد، جز طرفین بیمه نامه نبوده، اما در اثر حادثه رانندگی دچار آسیب مالی یا جانی می شود.
بیمه شخص ثالث، جهت جبران خسارات وارده به اشخاص ثالث در اثر تصادفات رانندگی طراحی شده است. این بیمه، هزینه های درمان، فوت و خسارات به اموال را پوشش می دهد. همچنین راننده مقصر می تواند از مزایای بیمه حوادث راننده که زیر مجموعه بیمه شخص ثالث است، استفاده کند؛ اما این بیمه تنها خسارات جانی را پوشش می دهد و در قبال خسارات مالی هیچ مسئولیتی ندارد.
پوشش های بیمه شخص ثالث به دو دسته کلی خسارت جانی و خسارت مالی تقسیم می شود:
1. خسارات جانی در بیمه ثالث
خسارت جانی که عموما جبران هزینه های مربوط به مرگ، نقص عضو و هزینه های درمانی افراد ثالث را پوشش می دهد. همچنین، سقف تعهدات بیمه گر در این زمینه با توجه به ظرفیت خودروی بیمه شده تعیین می شود.
افرادی که تحت پوشش این بخش قرار می گیرند شامل اشخاص ثالث خودروی زیان دیده، سرنشینان اتومبیل راننده مقصر، افراد خارج از اتومبیل او و حتی خود فرد راننده مقصر (بیمه حوادث سرنشین) می شوند.
2. نوع پوشش خسارت مالی در بیمه ثالث
این بخش خسارت های مالی وارد شده به اموال اشخاص ثالث در تصادفات را جبران می کند. علاوه بر این، میزان پوشش در این بخش بر اساس مبلغی است که هنگام تهیه بیمه نامه تعیین شده است.
فاکتورهای بسیاری در تعیین قیمت بیمه شخص ثالث تاثیر می گذارند که شامل موارد زیر است:
تعیین حق بیمه پایه توسط بیمه مرکزی
مقدار پوشش مالی بیمه ثالث
نوع کاربری خودرو در تعیین میزان حق بیمه
عدم خسارت در بیمه شخص ثالث و تخفیف آن
تخفیف شرکت های بیمه
زمان اعتبار بیمه نامه شخص ثالث
به طور معمول، حق بیمه شخص ثالث را بیمه مرکزی مشخص می کند و بر اساس دو عامل اصلی تعیین می گردد:
1. نرخ دیه کامل انسان در ماه های حرام
هر ساله نرخ دیه کامل انسان در ماه های حرام را قوه قضاییه تعیین می کند. در سال 1404 نرخ دیه کامل انسان در ماه های حرام معادل 2 میلیارد تومان و در سایر ماه های غیر حرام ۱ میلیارد و 600 میلیون تومان تعیین گردیده است.
2. تعداد سیلندر در وسایل نقلیه و ظرفیت با در خودروهای بارکش
در خودروهای سواری، حق بیمه را تعداد سیلندرهای خودرو تعیین می نماید؛ اما در موتورسیکلت ها حجم موتور. به طور کلی هر کدام از موتورسیکلت هایی که ۲۵۰ تا ۴۵۰ سی سی هستند، حق بیمه شخص ثالث متفاوتی دارند. در خودروهای بارکش، حق بیمه شخص ثالث مطابق با ظرفیت بار یا همان تناژ خودرو تعیین می شود.
حق بیمه شخص ثالث در سال 1404عبارت‌اند از:
-
حداقل پوشش مالی: 533/333 میلیون ریال
-
حداکثر پوشش مالی: 10,000میلیون ریال
این مقادیر هر ساله توسط بیمه مرکزی بر اساس میزان دیه تعیین شده در سال جاری محاسبه می شود. بیمه گذاران می توانند با پرداخت حق بیمه بیشتر، از پوشش مالی بیشتری برخوردار شوند. مبنای محاسبه حداقل پوشش مالی نیز ۲.۵ درصد از دیه ماه های حرام در سال جاری است. به عبارت دیگر، حداقل پوشش مالی بیمه ثالث معادل ۲.۵ درصد از دیه ماه های حرام در همان سال است.
نوع کاربری خودرو یکی از مهمترین عوامل در تعیین مقدار پرداختی حق بیمه شخص ثالث برای هر فرد است. به طور کلی، خودروهایی با میزان تردد و احتمال بروز حوادث بیشتری هستند، حق بیمه بالاتری دارند. برخی از این موارد عبارتند از:
-
خودروهای تاکسی و آموزشگاه‌های رانندگی با توجه به میزان تردد بالا و احتمال بیشتر خطای راننده، حق بیمه بالاتری دارند.
-
آمبولانس، خودروهای بارکش و خودروهای سازمانی، به احتمال بروز حوادث در حین انجام ماموریت، حق بیمه بالاتری را شامل می شوند.
-
کامیون، تراکتور، خودروهای آتش‌نشانی و صنعتی به دلیل سایز، وزن و نوع کاربری خاص، حق بیمه بالاتری خواهند داشت.
-
خودروهای شخصی با کاربری معمولی، حق بیمه پایین تری دارند. بنابراین نوع کاربری خودرو یک عامل تعیین کننده مهم در تعیین حق بیمه شخص ثالث محسوب می شود.
در برخی بیمه نامه های شخص ثالث، عنوان «تخفیف عدم خسارت» یا «ت ع خ» وجود دارد. این تخفیف به بیمه گذاران تعلق می‌گیرد که در طول یک سال قرارداد بیمه، از مزایای بیمه شخص ثالث استفاده نکرده باشند.
میزان این تخفیف بر اساس تعداد سال هایی که بیمه شخص ثالث مورد استفاده قرار نگرفته باشد، تعیین می شود. به این صورت که هر چه تعداد سال های بدون خسارت بیشتر باشد، تخفیف بیمه گذار نیز افزایش می یابد.
نکته: طبق قوانین جدید، اگر در سال جاری خسارتی ایجاد شود و توسط بیمه شخص ثالث پرداخت گردد، تمام تخفیفات بیمه گزار از بین نمی رود و به صورت پلکانی کاهش می یابد. به عبارت دیگر، بیمه گذار همچنان از بخشی از تخفیف خود بهره مند خواهد شد.
این تخفیف، انگیزه ای برای بیمه گذاران است تا در طول مدت بیمه نامه، از بیمه شخص ثالث استفاده نکنند و در نتیجه خسارتی ایجاد نشود. همچنین به شرکت های بیمه کمک می کند تا ریسک خود را کاهش دهند.
با توجه به اجباری بودن بیمه شخص ثالث، در صورت تاخیر در تمدید بیمه نامه، حق بیمه بیشتری برای مالک خودرو در نظر گرفته خواهد شد. اما اگر خودرو در زمان پایان اعتبار بیمه نامه در پارکینگ نیروی انتظامی قرار داشته باشد، جریمه دیرکرد بخشیده خواهد شد و مالک از پرداخت آن معاف است. نوع و سیلندر خودرو در محاسبه جریمه دیرکرد تاثیرگذار است و حداکثر تا یک سال محاسبه می شود.
بیمه مرکزی حداقل و حداکثر حق بیمه را اعلام می کند، اما شرکت های بیمه می توانند براساس خدمات و سیاست های خود، حق بیمه را در این بازه تعیین نمایند. همچنین، شرکت های بیمه برای جذب مشتریان، مبلغی را به عنوان تخفیف در نظر می گیرند، اما این تخفیف نباید از حداقل حق بیمه اعلام شده کمتر شود.
در مورد اعتبار بیمه نامه شخص ثالث، بیمه گذاران می توانند آن را به دو صورت بلند مدت (یک سال) یا کوتاه مدت (چند روز تا چند ماه) خریداری نمایند. اگرچه خرید بیمه نامه سالانه مقرون به صرفه تر است، اما در برخی موارد، مانند تصمیم به فروش خودرو یا مسائل مالی، بیمه نامه های کوتاه مدت نیز مورد استفاده قرار می گیرند.
برای شرکت های بیمه، بیمه نامه های شخص ثالث کوتاه مدت ریسک بیشتری نسبت به بیمه نامه های بلند مدت دارند. به همین دلیل، قیمت بیمه نامه های شخص ثالث سه ماهه، حدود یک چهارم قیمت بیمه نامه سالانه تعیین می گردد.
