در قوانین بکارگیری افراد زیر 18 سال در کارگاه ها نیازمند رعایت کردن شرایطی بسیار سختی است. قوانینی در مورد بکارگیری نوجوانان در کارگاه ها و کارخانه ها وجود دارد. در صورت رعایت این قوانین می توان از این رده سنی استفاده کرد.
طبق قانون کار، کارگر نوجوان تعریف خاصی دارد کارگر نوجوان بر اساس سن فرد محدوده سنی 15 تا 18 سال است . کارگر نوجوان باید مذکر باشد و دخترهای جوان به عنوان نیروی کاری جهت کارگری شناخته نمی شوند. استفاده از کارگرهای خانم نوجوان کاملا غیر قانونی است. هیچ گونه تبصره ای نیز در این مورد وجود ندارد. بیمه افراد زیر 18 سال برای کارگرهای خانم نوجوان ثبت نمی شود.
موارد 79 تا 84 قانون کار به تفصیل در مورد شرایط کارگر نوجوان صحبت کرده است. در این بخش ها تمامی شرایط اختصاصی و مقررات خاص قید شده‌است. برای جلوگیری از هر نوع تنش بین کارفرما و کارگر نوجوان قانون کار شرایط مخصوصی را قائل می شود. هر گونه بد رفتاری با کارگر نوجوان نیازمند بررسی دقیق و رسیدگی سریع توسط مراجع ذی صلاح است. حساسیت های بالایی برای حفظ امنیت کارگران در نظر گرفته می شود.
نیازهای عاطفی و روحی هر فرد به این منظور باید بررسی شود. بکارگیری این فرد در کارگاه های مختلف در حالت کلی غیر قانونی است. تنها یک تبصره در این مورد وجود دارد. اگر این کارگر دارای مجوز رشد باشد، می توان از این نیروی کاری بهره برد.این قشر از کارگران بسیار ضعیف و شکننده هستند. به جهت آسیب پذیر بودن این گروه سنی باید قوانین دقیقی را برای آن ها در نظر گرفت. پس از انجام آزمایشات لازم در پزشکی قانونی و تایید سن قانونی نوجوانان، مجوز اشتغال در یک سری کارهای محدود برای نوجوانان صادر می شود و قانون انجام بعضی از را برای این کارگران ممنوع اعلام کرده است که برخی از آنها به شرح ذیل می باشد.
- کار شبانه روزی و کار در ساعت شب
- انجام کار اضافی و اضافه کاری
- انجام کارهای سخت
- کار کردن با وسایل مکانیکی
- کارهای بسیار سخت و خطرناک و زیان آور که در لیست سیاه قانون بیمه افراد زیر 18 سال
- حمل بارهای سنگین و سخت
در صورت به کارگیری غیر قانونی این افراد مشکلات زیادی برای کارفرما ایجاد می شود و باید هزینه های سنگین و جریمه های زیادی را بابت این موضوع بپردازد.در قانون بیمه افراد زیر 18 سال، ساعت کاری مناسبی برای هر نوجوان در نظر گرفته شده است. در صورت رعایت نکردن این ساعت کاری امکان جریمه شدن یا تغییر شغل کارگر نوجوان وجود خواهد داشت. سن پایین یک نوجوان توان جسمی او را به شدت کاهش می دهد. از این نظر حداقل باید نیم ساعت کمتر از سایر کارگران کار کنند. البته این ساعت کاری با توجه به شرایط هر نوجوان نیز قابل تغییر می باشد.
در صورتی که کارفرما با حقوق و مزایای مناسب و رعایت ساعات کاری مجاز ساعت کاری بیشتری برای کارگر در نظر بگیرد، مشکلی وجود ندارد. لازم است در این مورد ساعات کاری مناسب حال کارگر نوجوان رعایت شود. ضمنا حتما باید بیمه افراد زیر 18 سال نیز برای این کارگر در نظر گرفته شده باشد.
یکی از مهم ترین شرایط صحت قراردادهای کاری ، رعایت حداقل سن کارگر نوجوان است. این کارگر نباید کمتر از 15 سال تمام سن داشته باشد. در صورت مورد توجه قرار نگرفتن این بند در قرارداد، امکان فسخ آن وجود خواهد داشت. طرفین معامله باید به این موضوع دقت کافی داشته باشند. بیمه مخصوص کارگران زیر 18 سال نیز فقط برای 15 ساله فعال می شود. در صورتی که یک فرد 14 ساله مشغول به کارگری باشد، هیچ بیمه ای برای او در نظر گرفته نخواهد شد.
این فرد باید جهت بهره وری از مزایای بیمه، قرارداد خود را فسخ کند. افراد زیر 15 سال از نظر قانونی ( صغیر) محسوب شده و کارکردن آن ها غیر مجاز و امکان بکارگیری این افراد وجود ندارد و کارگری آنها از لحاظ قانونی ممنوعیت کامل دارد. در صورت مشاهده کارگران زیر 15 سال، نهادهای مربوطه جریمه های سنگینی را برای کارفرما در نظر می گیرند. بیمه افراد زیر 18 سال مخصوص این افراد نیز تحت شرایط خاصی منظور می شود.
